Wat heeft taal te maken met je gezondheid? Alles! Bedenk maar eens wat je moet kunnen als je naar de dokter gaat. Ten eerste moet je voldoende spreekvaardig zijn en beschikken over een flinke woordenschat. Je moet namelijk duidelijk kunnen uitleggen waar je last van hebt. Kun je dat niet? Dan wordt het voor een dokter een stuk moeilijker om de juiste diagnose te stellen en te bepalen wat de beste behandeling is.
Luisteren en begrijpen
Daarnaast heb je een goede luistervaardigheid nodig. Je moet de vragen, uitleg en instructies van de dokter, apotheker of fysiotherapeut goed kunnen begrijpen. Je zorgverlener vertelt je allerlei dingen die belangrijk zijn voor je gezondheid. Hij of zij geeft ook antwoord op vragen als: Wat moet je doen en laten om beter te worden? Hoe gebruik je je medicijnen? Uit welke behandelingen kun je kiezen? Hoe bereid je je voor op een behandeling in het ziekenhuis? Hoe regel je je zorg?
Vragen stellen
Ook moet je zelf vragen kunnen stellen over dingen die je niet begrijpt of waarover je meer wilt weten – zeker omdat je als patiënt tegenwoordig moet meebeslissen over je behandeling. ‘Shared decision making’ of gezamenlijke besluitvorming wordt dat genoemd. Voordat je over zoiets belangrijks kunt beslissen als je eigen gezondheid, zul je eerst de nodige informatie moeten (kunnen) verzamelen en begrijpen.
Lezen en schrijven
Ook je leesvaardigheid is essentieel voor je gezondheid. Gebruik je medicijnen? Dan moet je de bijsluiter kunnen lezen. Krijg je een folder mee over je ziekte? Dan is het handig als je die begrijpt. Wil je weten hoe gezond een product in de supermarkt is? Ook dan moet je goed kunnen lezen; zie anders maar eens op de verpakking te vinden waar de informatie staat die je nodig hebt.
Zelfs schrijven is belangrijk voor je gezondheid. Denk maar eens aan de vragenlijst die je moet invullen als je een afspraak hebt bij de specialist. Of het puntenlijstje dat je maakt om jezelf voor te bereiden op je bezoek aan de dokter.
Gezonder door taal
Als je kijkt naar deze voorbeelden, denk ik dat je er niet omheen kunt: taalvaardigheden zijn essentieel voor je gezondheid. Ben je ziek? Dan heb je ze nodig om te communiceren met je dokter, om informatie te verkrijgen over je ziekte, behandeling en medicijnen, en om de juiste zorg te krijgen. Ben je niet ziek? Ook dan zijn die vaardigheden nodig om informatie over gezonde voeding en leefstijl te kunnen begrijpen, te beoordelen en toe te passen in je dagelijks leven – om gezond te blijven dus!
Gezonder door Praatraak
Om anderstaligen te helpen taalvaardiger te worden op het gebied van gezondheid, heb ik Praatraak Bij de dokter gemaakt. Met eenvoudige plaatjes, makkelijke tekstjes en sleutelbegrippen rondom gezondheid en zorg kunnen taalcoaches hun cliënten de taalvaardigheden aanleren die zo belangrijk zijn voor hun gezondheid.
